กลับมาคุยเรื่องภูมิปัญญาด้านสุขภาพที่มีการเก็บข้อมูลใน เทศบาลตำบลพญาเม็งรายมี 3 ประเด็น มีความโดดเด่นตรงที่ ใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นมาดูแลสุขภาพของคนในชุมชน
1.ความรู้ ยาแก้ ทั้งแก้กินผิด สาบผิด ลมผิดเดือน ซึ่งเป็นความรู้ของหมอพื้นบ้านที่ยังมีอยู่ในชุมชน
2.ความรู้ ยาก๊อม ยาป๊อด เป็นยาสมุนไพรเดี่ยวที่ยังคงใช้รักษาตนเองเบื้องต้น โดยไม่ต้องพึ่งหมอพื้นบ้าน คนที่มีความรู้และใช้ คือ กลุ่มผู้สูงอายุ และกลุ่มแม่หญิงใช้รักษาอาการของสมาชิกในครอบครัว คล้ายกับว่าเป็นความรู้พื้นฐานในการรักษาเบื้องต้น
ความรู้เหล่านี้ได้มาจากโรงเรียนผู้สูงอายุ และเนื่องจากนักเรียนในโรงเรียนเป็นคุณย่า คุณยายซะส่วนมาก สิ่งที่ได้เพิ่มมาอีกเรื่องคือ ความรู้ในการดูแลแม่หลังคลอด ทางทีมงานทำงานงานร่วมกับโรงพยาบาลพญาเม็งราย โดยนำความรู้ที่ได้ลองพัฒนาชุดเยี่ยมบ้านสำหรับแม่หลังคลอด
แอดมินไม่อยากจะโฆษณาขายของนะคะว่า…แพคเกจชุดดูแลคุณแม่หลังคลอดถูกใจคุณลูกค้าแน่นอนคะ
องค์ความรู้ที่ได้มาจะจัดทำเป็น คู่มือความรู้ของชุมชน ให้อยู่คู่กับตู้ยาในชุมชนและในครัวเรือน และองค์ความรู้เหล่านี้จะไม่สูญหาย
3.ความรู้เกี่ยวกับพิธีกรรม ยังคงใช้มากกว่า 20 พิธีกรรม และปฏิบัติสืบต่อกันมาพบเห็นได้เป็นเรื่องปกติในชุมชน พิธีกรรมตั้งแต่เกิดจนตาย งานพิธีกรรมพื้นบ้านจึงเข้ามามีบทบาทในวาระสุดท้ายของชีวิต
เช่น ผู้ป่วยที่เป็นโรคมะเร็ง รักษาจนสุดทางแล้ว…สุดท้ายผู้ป่วยก็กลับบ้าน กลับมารักษาด้วยแพทย์พื้นบ้าน
ตรงนี้เองที่แพทย์พื้นบ้านไม่ได้รักษาสุขภาพกายเพียงอย่างเดียว แต่ยังดูแลสุขภาพใจของผู้ป่วยอีกด้วย
เคยได้ยินเรื่อง “การเตรียมตัวตาย” มั้ยคะ
ในช่วง 6 – 7 ปี มานี้แอดมินได้ยินเรื่องนี้บ่อยๆ เมื่อก่อน คนโบราณบอกว่า การพูดเรื่องความตายเป็นเรื่องไม่เป็นมงคล เป็นลางร้าย แต่ปัจจุบันการพูดถึงเรื่องความตาย การเตรียมตัวตาย เป็นเรื่องที่เราๆ ต้องเตรียมตัวกันแล้วล่ะค่ะ
แอดมินเคยทำกิจกรรมพูดถึงเรื่องความตายของตัวเอง…พบว่า มันไม่ใช่เรื่องที่น่ากลัวเลยคะ
เหมือนว่า เราได้ทบทวนเรื่องราวที่ผ่านมา ก่อนที่เราจะตาย
ก่อนที่เราจะตาย มีเรื่องอะไรที่เรากังวลบ้าง การสั่งเสียเป็นการช่วยทำให้เราไม่กังวล เราจะได้จากไปอย่างสงบ
หลังจากทำกิจกรรมนี้แล้ว … รู้สึกสบายใจอย่างบอกไม่ถูก มันโล่งใจ ที่สำคัญ เราไม่กังวลใจเลย
เห็นมั้ยคะว่า …ภูมิปัญญาท้องถิ่นไม่ได้รักษาแค่ร่างกาย แต่ดูแลสุขภาวะของผู้ป่วยด้วย
องค์ความรู้ ภูมิปัญญามีคุณค่ามากๆ ทีเดียว
การทำงานของคณะกรรมการฯ ที่ทำการเก็บข้อมูลและส่งคืนกลับไปสู่ชุมชนให้มีการใช้องค์ความรู้เหล่านี้ต่อไป ..แอดมินคิดว่าเป็นเรื่องที่ดีงามมากๆ ดีต่อใจจริงๆ ค่ะ
#มูลนิธิสุขภาพไทย #เทศบาลตำบลพญาเม็งราย
#สุขภาพชุมชนด้วยภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านสุขภาพ #สสส.
