เมื่อภรรยาคลอดลูกแล้ว สมาชิกในครอบครัวมักจะเห่อลูก-หลาน และลืมผู้เป็นแม่ไปชั่วขณะ
อยากจะบอกว่า สมาชิกในครอบครัวต้องไม่ลืม “คนเป็นแม่” เราต้องใส่ใจดูแลแม่ของลูกให้มากไม่ต่างจากการดูแลเด็กๆ
ไม่ว่าจะเป็นอาบน้ำสมุนไพร ผิงไฟ รัดหน้าท้อง ประคบกระตุ้นน้ำนม ประคบมดลูก/ประคบตัว อบสมุนไพร เข้าเส้าและนวดยกมดลูก เป็นขั้นตอนที่เรียกว่า “การอยู่เดือน” ระยะเวลาการอยู่เดือน อย่างน้อยไม่ต่ำกว่า 25 – 30 วัน
หลังจาก 30 วัน ช่วงนี้จะเรียกว่า “ออกเดือน” หมายถึงไม่ต้องดูแลสุขภาพด้วยวิธีข้างต้นอีก ถือว่าเสร็จสมบูรณ์ของขั้นตอนการอยู่เดือนแล้ว หลังจากนั้นจึงพักฟื้นต่ออีก 1 เดือน ถือเป็นเวลาที่เพียงพอสำหรับร่างกายของแม่ก๋ำเดือนที่อ่อนแอหลังคลอดได้ฟื้นตัว ร่างกายแข็งแรงสมบูรณ์ เข้าสู่สภาวะเกือบปกติ
การดูแลควบคุมอาหารของแม่ก๋ำเดือนล้านนาหรือ แม่หลังคลอด มีความสำคัญอย่างยิ่ง หลักๆ คือ งดอาหารแสลง หลีกเลี่ยงอาหาร พืชผักผลไม้ที่มีรสเย็น เพื่อป้องกันผลกระทบต่อแม่และลูก โดยให้ความสำคัญ 3 ระยะคือ
อาหารก่อนสะดือลูกหลุด เน้นเฉพาะอาหารที่มีรสจืด แห้ง ไม่แสลง อดีตแม่ก๋ำเดือนล้านนากินเฉพาะข้าวเหนียวจี่ (ข้าวเหนียวย่างไฟให้หอมกรุ่น) กับเกลือคั่ว โดยเชื่อว่าจะทำให้สะดือลูกแห้งเร็ว ลดการอักเสบของสะดือลูกและมดลูกของแม่ ปัจจุบันอาจรับประทานข้าวกล้องแทนได้
อาหารหลังสะดือลูกหลุด สามารถกินอาหารได้เพิ่มขึ้น แต่ยังคงเน้นอาหารที่มีรสจืด และเพิ่มอาหารรสเผ็ดร้อนได้บ้าง ซึ่งคนล้านนาจะมี “น้ำพริกดำกับผักต้ม” และอาหารประเภทโปรตีนเช่น ต้มจืดผักกาด หมูย่างจิ้มเกลือแคบหมู ปลาปิ้ง ปลาแห้งป่น ปลาย่าง เน้นเฉพาะปลาเกร็ด
อาหารหลังออกเดือน หรือหลังคลอดแล้ว 30 วัน แม่ก๋ำเดือนสามารถกินอาหารทั่วไปได้ แต่ยังคงต้องระมัดระวัง เน้นที่อาหารรสจืด อ่อน ไม่เค็ม เผ็ด หวานเกินไป เป็นอาหารรสกลางๆ ประเภทต้ม ย่าง แกง ผัดก็ได้ แต่ต้องรสจืดเพราะส่งผลกับลูกที่ดูดน้ำนมแม่ เช่น ต้มจืด แกงปลี ผัดขิง ผัดผัก หลังจากนั้นอาหารของแม่ก๋ำเดือนจะค่อยๆปรับเข้าสู่ภาวะปกติภายในเวลา 2 เดือน
เห็นมั้ยว่า การดูแลแม่หลังคลอด ทั้งระบบการอยู่ การกิน เพราะว่า ลูกยังต้องกินนมแม่ อาหารที่แม่กินจะส่งผลต่อน้ำนมซึ่งเป็นอาหารของลูก
สุขภาพใจที่ดีของแม่มีผลต่อการเจริญเติบโตของลูก
ตอนหน้า เรามาดูกันว่า อาหารที่แม่หลังคลอดควรกินมีอะไรอีกบ้าง และอาหารอะไรควรเลี่ยง
คุณแม่หรือผู้อ่านที่มีประสบการณ์ … แชร์ประสบการณ์ได้เลยนะคะ
แอดมินอยากให้เพจของเรามีข้อมูลและเป็นประโยชน์ต่อผู้อ่านทุกคน
เราจะมีสุขภาพที่ดีทั้งกายและใจไปด้วยกัน
#มูลนิธิสุขภาพไทย #แม่ก๋ำเดือน #คนท้อง #สมุนไพรไทย #อยู่ไฟ #หมอตำแย #ภูมิปัญญาคนเหนือ
#อาหารคนท้อง #อาหารแม่หลังคลอด
