มีพืชผักผลไม้ท้องถิ่นของไทยหลายชนิดที่ออกฤทธิ์ในการบำรุงผิวหน้าได้ดี อีกทั้งด้วยความเป็นพืชผักที่หาง่าย ราคาถูก ประชาชนสามารถทำได้เอง และไม่เป็นอันตรายเนื่องจากเป็นของธรรมชาติล้วนๆ จึงไม่ทิ้งสารเคมีใดๆ ไว้ให้ก่อพิษต่อร่างกายเลย หลักการง่าย ๆ ในการใช้สมุนไพรสำหรับผิวหน้า มีดังนี้
– เป็นสมุนไพรที่มีความปลอดภัย จำง่าย ๆ ก็คืออะไรที่กินได้ (เช่นผัก ผลไม้ต่าง ๆ) นั้นสามารถใช้เป็นเครื่องสำอางได้
– ต้องอยู่บนพื้นฐานของความสะอาด
– ไม่มีการระคายเคืองต่อผิวหนัง สมุนไพรที่ใช้ต้องสดใหม่ มีคุณภาพดี ย่อยจนละเอียด
– ต้องเชื่อมั่นธรรมชาติของผิวหนังที่มีกลไกดูแลตัวเองอยู่แล้ว ต้องรักษากลไกนั้นไว้นาน ๆ
ข้อควรรู้เกี่ยวกับการใช้สมุนไพร
– สมุนไพรทุกอย่างอาจมีบางคนที่แพ้ได้ การทดสอบว่าแพ้หรือไม่ให้นำส่วนผสมที่จะใช้ทาที่ท้องแขนก่อน เพราะผิวหนังบริเวณนี้จะเป็นส่วนที่บางกว่าหน้า ทิ้งไว้สักพักหนึ่งถ้าไม่เกิดอาการแสบร้อน มีผื่น ถือว่าไม่แพ้
– การใช้สมุนไพรเพื่อที่จะได้ผลต้องมีการใช้อย่างสม่ำเสมอต่อเนื่อง จึงจะเห็นผล
– ตำรับต่างๆ ในการใช้สมุนไพรเพื่อความงามส่วนใหญ่เป็นผลไม้หรือผักที่ไม่ได้ตายตัวสามารถที่ปรับได้ ผสมสูตรขึ้นมาใหม่ได้ตามชนิดผลไม้หรือผักที่มีอยู่
– ระยะเวลาในการทำหรือพอกก่อนล้างออกนั้นไม่ได้ตายตัว ขึ้นกับสภาพผิวของแต่ละคน คนที่ผิวแพ้ง่ายควรใช้เวลาน้อยกว่า และการใช้ในช่วงแรกไม่ควรพอกหรือทาทิ้งไว้นาน ๆ โดยเฉพาะตำรับที่มีกรดผลไม้ (ที่มักมีในมะขาม มะนาว สับปะรด) ซึ่งต้องมีการปรับตัวในการใช้ช่วงแรก ๆ ต้องใช้ปริมาณน้อย ๆ และในช่วงเวลาสั้น ๆ ก่อนใช้ เช่น ถ้าใช้มะขามล้างหน้า ในช่วงแรกอาจจะต้องล้างออกทันทีประมาณ 1 สัปดาห์ ก่อนทาหรือพอกทิ้งไว้
– สามารถปรับตามสภาพของผิว เช่น ผิวแห้ง ควรนำนมโยเกิร์ต ไข่แดง ผิวมัน ใช้น้ำมะนาวหรือน้ำส้ม ไข่ขาว ส่วนน้ำผึ้งสามารถเติมลงไปได้ทุกสภาพผิว
พืชผักสมุนไพรที่ใช้เพื่อความงามของผิวหน้า
วันนี้ขอแนะนำ มะเขือเทศสุก Lycopersicon esculentum Mill.
เพิ่มความชุ่มชื้น ทำให้ผิวหนังสดชื่น ป้องกันผิวจากอนุมูลอิสระ ทำให้หน้าขาวขึ้น น้ำคั้นจากผลมะเขือเทศมีวิตามินหลายชนิด จึงมีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ และช่วยทำให้ผิวหน้าชุ่มชื้นและมีสารกลูโคอัลคาลอยด์ ชื่อโทเมทีน (tomatine) เป็นสารที่ออกฤทธิ์สมานแผล นอกจากนั้นมีฤทธิ์เป็นกรดอ่อน ๆ ช่วยล้างผิวหน้าให้สะอาดนุ่มนวล ปรับสภาพผิวแห้งกร้าน และคืนสภาพผิวชุ่มชื้นได้เป็นอย่างดี
Beauty mask จากมะเขือเทศ นำมะเขือเทศสุกบดละเอียด ผสมน้ำนมสด พอกหน้าทิ้งไว้ 15-20 นาที แล้วออกพอกเป็นประจำ จะทำให้ผู้ที่มีหน้าดำเป็นจุดๆ ค่อยๆ ขาวขึ้น ช่วยทำให้ผิวหน้าสะอาดขึ้น
ที่มา : หนังสือประกอบการอบรมระยะสั้น งานมหกรรมสมุนไพรแหงชาติครั้งที่ 9
โดย ศูนย์การเรียนรู้การดูแลสุขภาพภาคประชาชนด้านการแพทย์แผนไทย อภัยภูเบศร
