ภูมิปัญญาท้องถิ่นกับการดูแลตนเองนั้นเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตเราจนแยกไม่ออก
ตอนเด็กๆ เวลาแอดมินเป็นหวัดคัดจมูก แม่ของแอดมินมักปอกหัวหอมแดงทุบพอบุบๆ ใส่ลงในน้ำเดือดแล้วให้แอดมินสูดดมกลิ่นไอน้ำหอมแดง แรกๆ ก็ร้อนหน้า ร้อนจมูกแสบตา แม่บอกให้อดทนอีกนิดนะ…จมูกที่หายใจไม่ค่อยออกก็ค่อยโล่งขึ้นทีละข้าง แม่ทำให้สูดดมบ่อยๆ
ซึ่งภูมิปัญญานี้คนอีสานก็ทำให้ลูกให้หลาน เมื่อเป็นหวัดจะทุบหอมแดงใส่ลงในหม้อนึ่งข้าวเหนียวแล้วสูดดมไอน้ำ ช่วยรักษาหวัดได้
ใครยังไม่เคยลอง…แอดมินขอแนะนำให้ลองทำดูนะคะ รับรองว่าจะชอบและลืมยาดมไปเลย
ถ้ามีอาการไอให้นำใบต้นลอมคอม 7 ใบ มาต้มน้ำดื่มบรรเทาอาการไอได้ แม้ว่าจะยังไม่เคยมีใครศึกษามาก่อน แต่ยาแก้ไอสูตรนี้เป็นที่นิยมในหมู่บ้าน
ในหมู่บ้านห่างไกลโรงพยาบาลมีภูมิปัญญาการแก้พิษต่างๆ
เมื่อเข้าป่าแล้วโดนพิษจากต้นยางน่องให้ใช้ยางจากเปลือกต้นลอมคอมแก้พิษได้
ถ้าถูกพิษจากต้นน้ำเกลี้ยง ให้ใช้ยางจากกิ่งอ่อนของต้นจิก …ต้นจิกในภาษากลางคือต้นเต็ง ทาแก้พิษ
การกินตำส้มลูกยออย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง เชื่อว่าเป็นการล้างพิษต่างๆ ในร่างกาย โดยเฉพาะช่างตัดผมมักจะได้รับสิ่งสกปรกได้ง่าย
ลูกยอ เป็นสมุนไพรให้รสร้อน เมื่อกินแล้วจะไปทำให้เลือดหมุนเวียนดีขึ้น ทำให้เลือดได้รับการฟอกจากตับและไต
นอกจากนี้ในตำรับอาหารหลายชนิดของคนอีสานนิยมใส่น้ำคั้นใบย่านางในอาหาร เพราะเชื่อว่าเป็นยาเย็นและดับพิษที่มากับอาหาร
ย่านาง…มีคลอโรฟิลล์สดจากธรรมชาติ และยังมีวิตามินที่จำเป็นต่อร่างกายอีกมากมาย เช่น วิตามินเอ วิตามินบี 1 วิตามินบี 2 วิตามินบี 3 วิตามินซี ธาตุแคลเซียม ธาตุฟอสฟอรัส ธาตุเหล็ก เบต้าแคโรทีนในปริมาณค่อนข้างสูง
ย่านางในตำราสมุนไพรจัดว่าเป็นยาอายุวัฒนะ มีสารต่อต้านอนุมูลอิสระจำนวนมาก จึงช่วยลดและชะลอการเกิดริ้วและความแก่ชราอย่างได้ผล ช่วยเสริมสร้างภูมิต้านทานโรคในร่างกาย ช่วยเพิ่มความสดชื่นให้กับร่างกาย ช่วยฟื้นฟูเซลล์ต่าง ๆ ในร่างกาย ช่วยในการปรับสมดุลของร่างกาย ช่วยป้องกันและลดอัตราการเกิดโรคมะเร็งชนิดต่าง ๆ เป็นสมุนไพรที่มีฤทธิ์เย็นเหมาะสำหรับผู้ที่เป็นมะเร็งอย่างมาก
วันไหนแอดมินไปตลาดและเจอย่านางจะซื้อกลับบ้านมาทำน้ำย่านางดื่มตอนเช้า
ถามถึงรสชาติว่าเป็นอย่างไรบ้าง…ไม่มีรสขม แต่มีกลิ่นเหม็นเขียวมาก ใครไม่ไหว แนะนำให้ใส่น้ำผึ้งนิดเดียว หรือถ้าไหว ก็ดื่มครั้งเดียวจบ….
สงสัยใช่มั้ยค่ะว่า…ทำไมต้องกล้ำกลืนฝืนทนขนาดนั้น
ตอบแบบไม่ลังเลค่ะว่า … “หวานเป็นลม ขมเป็นยา”
#มูลนิธิสุขภาพไทย #ภูมิปัญญาพื้นบ้านอีสาน #อาหารรสขม
#ภูมิปัญญาท้องถิ่นกับอาหาร
#สุขภาพชุมชนด้วยภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านสุขภาพ #สสส.
